Natuurschetsen

De laatste week van het jaar is het stil op de tuin: kerstvakantie. Dan is traditiegetrouw de tuin gesloten. Vorige week een kleine schets gemaakt van een uitgeschoten biet. Thuis uitgewerkt:   Hopelijk zal het stil blijven tijdens oud-en-nieuw, voor de rust van de vogels die hier overwinteren.

Druilerig is het. Het wordt er ook niet vrolijker op, door de aanblik van de sloop van de vogelhokken. In Vliertakken groeien Judasoren welig. Door het vochtige weer van de afgelopen dagen zijn de grillig gevormde trilzwammen goed te zien; de oppervlaktelaag kan veel water opzuigen. Zo lijken ze een beetje op mensenoren.   De legende over de zwam is als volgt: Judas wilde zich verhangen, nadat hij Jezus had verraden. Daarop lieten all bomen hun takken slap hangen, behalve de Vlier. Judas hing zich op, maar de tak brak af. Ter nagedachtenis van zijn einde, verschijnen deze zwammen aan de Vlier. Hoewel zeldzamer groeien Judasoren ook op andere bomen en struiken.

Nog vier bijzondere eendjes zijn als laatste over. Ze wachten op het moment dat ze worden opgehaald door de nieuwe eigenaar. Het zijn de laatste vogels van het vogelparadijsje dat Rob hier had op de tuin. Kinderen vonden het altijd prachtig om de dieren te zien. Maar ja, ze mogen er niet meer zijn. De buurvrouw heeft jarenlang geklaagd dat de vogels fluiten, zingen en twieten. Ze moesten weg. Ook de combinatie met de schooltuin en dieren is in de loop der tijd niet zo verstandig gebleken. Zoals al bleek vorig jaar, toen de tuin moest sluiten vanwege de vogelgriep. Dus: dag eendjes

Tegenwoordig weten weinig kinderen waar hun eten vandaan komt. Na jarenlange bezuinigingen op het schooltuinwerk, is de regering er eindelijk achter gekomen dat moestuinieren enorm belangrijk is voor de ontwikkeling van kinderen. En dus heeft men een plan bedacht om alle basisscholen een eigen moestuin te geven. Was daarvoor niet het schooltuinieren destijds opgericht? Het wordt tijd dat de schooltuin weer in ere wordt hersteld, dan zijn er minder moestuintjes nodig bij scholen, die toch al zo weinig ruimte hebben in de drukbevolkte stad.

Gefascineerd ben ik door de weerspiegelingen in het water van de elzen aan de overkant van de plas. Telkens weer en in elk jaargetijde. Het is lastig voor me om dit vast te leggen in een aquarel. Maar ik probeer het wel:

Het begint al een kale boel te worden. De tuintjes zijn leeggehaald; er groeit nu nog wat gras en onkruid. De harde wind probeert de laatste bladeren van de bomen te blazen. De meeste bladeren, die nog aan de bomen en struiken blijven hangen, zijn geel. Onder andere van de Spaanse aak.   De zon schijnt even. Hij staat al laag aan de hemel. Laagstaande zon, gele bladeren, blauwe lucht: ingrediënten voor een mooie herfstpalet.

‘Plok, plok’. Het regent mispels. De meeste komen in de sloot terecht. Eentje treft me op mijn rug. Snel doorlopen voordat ik op mijn hoofd getroffen word. De herfst is net als voorgaande jaren aan de late kant. Even was de zon er en kleurde alles felgeel. Althans de bladeren die nog aan de bomen   en struiken zitten.   Winter komt er aan en daarom werken de medewerkers hard gewerkt om de tuin winterklaar te maken.   Ben je natuurliefhebber? Dan zijn er nog flink wat paddenstoelen te ontdekken. De meeste paddenstoelen groeien op het oude hout. Sommige opvallend en voor sommige moet je je best doen om te zien.  

Herfst komt eraan; de blaadjes vallen en er staan al volop paddenstoelen langs de kanten. Voordat er nachtvorst komt, werden de dahlia’s geoogst. Hoog bezoek: Joost Eerdmans, gemeenteraadslid, was in gesprek met enkele politieagenten over wijkveiligheid. Zouden zij de schoonheid van de tuin hebben kunnen bewonderen? Daar heb je tijd en rust voor nodig. Dat zullen ze wel niet hebben gehad, want na een half uurtje waren de bobo’s alweer verdwenen.

Je loopt ze zo voorbij zonder dat ze opvallen. Het zijn ook paddenstoelen, maar niet zoals gebruikelijk met een hoed en steel.   De Kluifjeszwam heeft wel een steel: mooi versierd met ribbels en openingen als ajourwerk. Zijn hoed is niet mooi rond, maar geplooid. Deze lijkt op een engeltje:     De Koraalzwam is helemaal anders van vorm, Het wordt ook bloemkoolzwam genoemd:   Beide zwamsoorten blijven soms jaren achtereen weg en dan opeens staan ze volop. Beide heel bescheiden te wezen.

Het was druk; heel erg druk. Zo’n 425 kinderen hebben genoten van een heerlijke middagje op de educatieve tuin tijdens het pompoenfeest 2017.   Onder ‘toeziend oog’ van de diverse pompoen-vogelverschrikkers.

Door de regen van afgelopen dagen zijn de paddenstoelen spreekwoordelijk uit de grond geschoten. Ook speciale soorten, die ik nog niet zo vaak heb gezien op de tuin. Zoals het koraalzwammetje en de wortelende aardappelbovist.   Afgelopen woensdag prachtig nazomerweer; ideaal om te schetsen.

Herfst hangt al in de lucht. Eikels knarsen onder mijn voeten. Een specht roffelt en een muisje scharrelt onder de onkruiden. Een walnoot valt met een harde klap op de grond. De paardenkastanjes kleuren alweer herfstbruin. In de schooltuintjes van de kinderen staan hoge zonnebloemen te stralen in de zon. Door een steuntje van de bonenstaken blijven ze rechtop staan en hebben ze weinig last gehad van de storm van vorige week.

Nep of echt? De paddenstoelen in het leslokaal lijken net echt. De meesten zijn namaak, maar ze bestaan wel in het echt. Eetbaar of niet? Sommige wel en sommige niet. De eetbare zijn te vinden in een speciaal bos: het Albert Heijn-bos, waar groente en paddenstoelen verpakt te vinden zijn.   In het leslokaal wordt paddenstoelen-les gegeven aan basisschoolleerlingen. Aanschouwelijk onderwijs met uitleg over paddenstoelen, kijken naar sporen onder de microscoop en proeven van echte eetbare paddenstoelen: champignonsoep. Heerlijk!

  Schoolvakantie is voorbij. Dus… mooi zomerweer.   Hommels en bijen vliegen af en aan naar allerlei bloemen. Onder andere de Dahlia’s zijn zeer geliefd.

Het is een heerlijke zomerse dag. De wind laat af en toe het riet zingen. Twee meerkoeten maken kabaal en een ander is lekker aan het poedelen. Er hangt nog een rust en stilte op de tuin. De zomervakantie komt ten einde, dan zullen de kinderen weer hun tuintje gaan bewerken en vooral oogsten. Want het is wel groeizaam weer geweest deze zomer door de regen afgewisseld met zon. 

Een uurtje schetsen leverde deze schetsen op:

Foto's van het Lentefeest te zien op: https://nl-nl.facebook.com/educatievetuindeenk

Leuk compliment

  De eerste Tjiftjaf riep herhaaldelijk zijn naam. Ja, de lente komt eraan. Nog enkele zwammetjes weten van geen ophouden, terwijl de bloesem al begint te bloeien met kleine zoetgeurende bloemetjes. Een waterig zonnetje probeerde de maagdelijke akkers op te warmen. Sommige senioren kwamen vol ongeduld een kijkje nemen. Maar het duurt nog wel even voordat de tuintjes worden uitgezet. Dat gebeurt meestal na de paasvakantie. Maar ja, Pasen valt dit jaar wel laat. Wellicht begint het tuinseizoen eerder?

  Een heerlijk lentegevoel krijg ik bij het zien van de eerste bloeiende sneeuwklokjes. Deze plantjes doen soms hun eer aan als ze zelfs bloeien wanneer de sneeuw de grond heeft bedekt. Maar dat is dit jaar niet het geval.   Hun kleine ‘klokjes’ bengelen in de wind. Ze geven voedzame nectar voor de vroege insecten.

Meerkoetjes hoeven niet te leren schaatsen. Ze hebben van die gelobde tenen zodat ze sierlijk over het ijs kunnen lopen. Of ze blijven lekker in een wak dobberen.

Wat onwennig kom ik na ruim een maand weer terug op de tuin. Er is in afgelopen wintertijd niet veel veranderd. Er wordt opgeruimd en een container staat volgeladen met oude spullen te wachten om opgehaald te worden. Een oude kruiwagen is gevuld met paarse viooltjes.   Het zonnetje probeert door het wolkendek door te breken. Het is niet koud. Sommige paden staan vol met paddenstoeltjes. Zorgvuldig stap ik over ze heen, bang om deze kwetsbare zwammetjes te vertrappen.     Op het ratteneiland staan ze in een kring. Ze blijken zich heel prettig te voelen op zo’n ontgonnen plek met houtsnippers op de grond. Als ze wat ouder zijn, krullen ze om en kan ik de plaatjes aan de onderkant goed bekijken. Ik zou deze paddenstoeltjes krulzwammetjes noemen.